Miejska Wieża Ciśnień w Ostródzie to jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków tego warmińsko-mazurskiego miasta. Ta majestatyczna budowla, górująca nad okolicą, stanowi nie tylko świadectwo historii i rozwoju infrastruktury miejskiej, ale również atrakcyjny punkt widokowy dla turystów. Wzniesiona na początku XX wieku konstrukcja zachwyca swoją architekturą inspirowaną średniowiecznym budownictwem obronnym i oferuje fascynujący wgląd w dawną inżynierię wodociągową. Spacerując ulicami Ostródy, trudno przeoczyć tę charakterystyczną budowlę, która przez dekady służyła mieszkańcom, a dziś stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego regionu.
Historia i powstanie wieży
Miejska Wieża Ciśnień w Ostródzie została zbudowana w 1904 roku jako część nowego systemu wodociągowego miasta. Za realizację całego kompleksu odpowiadała berlińska firma Davida Grove, która podjęła się inwestycji wartej wówczas 370 tysięcy marek. Co ciekawe, mimo że prace nad całym systemem wodociągowym jeszcze trwały, oficjalne otwarcie ostródzkich wodociągów nastąpiło już 10 lutego 1903 roku. Wieża stanowiła kluczowy element infrastruktury miejskiej, zapewniając odpowiednie ciśnienie wody w sieci wodociągowej.
Zaprojektowana w stylu nawiązującym do średniowiecznej baszty, wieża została strategicznie umieszczona w najwyższym punkcie ówczesnej Ostródy, przy obecnej ulicy Drwęckiej. Jej solidna konstrukcja musiała sprostać nie tylko ciężarowi ogromnego zbiornika wody, ale również oprzeć się naporowi wiatru i zapobiegać niebezpiecznym dla zbiornika falom wodnym, które mogłyby powstać przy odchyleniach od pionu.
Architektura i konstrukcja
Miejska Wieża Ciśnień w Ostródzie to murowana konstrukcja z czerwonej cegły wzniesiona na planie koła. Budowla posiada trzy kondygnacje i charakterystyczny stożkowy dach. Jej wysokość sięga 36 metrów, a średnica wynosi 8 metrów. Najbardziej imponującym elementem konstrukcji był umieszczony na szczycie metalowy zbiornik typu Intze o pojemności 250 m³ (według niektórych źródeł nawet 400 m³), który mógł zaspokoić potrzeby nawet 26 tysięcy mieszkańców.
Wieża wyróżnia się swoją okrągłą formą – w trzech czwartych jest murowana z czerwonej cegły, zwieńczona charakterystycznym stożkowym dachem. Jej architektura nawiązuje do średniowiecznych baszt obronnych, co nadaje jej monumentalny i nieco tajemniczy charakter. Ta solidna konstrukcja przetrwała próbę czasu i do dziś stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Ostródy.
Zasada działania
Ostródzka wieża ciśnień działała na zasadzie naczyń połączonych. Była wykorzystywana głównie jako urządzenie wspomagające w momentach szczytowego zapotrzebowania na wodę, kiedy same pompy hydroforowe nie wystarczały do utrzymania właściwego ciśnienia w sieci wodociągowej. Ubytek wody w zbiorniku uzupełniano nocą, gdy zapotrzebowanie na wodę było najmniejsze.
Zbiornik pełnił również funkcję urządzenia rezerwowego, które podłączano do sieci w przypadku awarii pomp. Dodatkowo stanowił ważny rezerwuar wody przeciwpożarowej, co znacząco zwiększało bezpieczeństwo miasta w przypadku pożaru.
Wieża ciśnień współcześnie
Dziś Miejska Wieża Ciśnień w Ostródzie nie pełni już swojej pierwotnej funkcji, ale zyskała nowe życie jako atrakcja turystyczna. Po latach służby dla mieszkańców miasta, wieża została zaadaptowana na obiekt turystyczny i udostępniona zwiedzającym. Z tarasu widokowego na szczycie wieży roztacza się przepiękna panorama Ostródy i okolic, co czyni ją popularnym punktem wśród turystów odwiedzających region.
Wewnątrz wieży mieści się obecnie wystawa poświęcona historii Ostródy, która przybliża zwiedzającym dzieje miasta i regionu. Warto zauważyć, że od 24 grudnia 1996 roku do niedawna wieża pełniła również funkcję obiektu nadawczego Radia Mazury, choć pierwotne plany ulokowania w niej siedziby stacji nigdy nie zostały zrealizowane.
Informacje dla odwiedzających: – Dojazd: Miejska Wieża Ciśnień znajduje się przy ulicy Drwęckiej w Ostródzie. Samochodem można dojechać od strony ulicy 1 Maja. W pobliżu wieży znajduje się parking. – Zwiedzanie: Wieża jest udostępniona turystom. Z tarasu widokowego można podziwiać panoramę miasta i okolic. – Na miejscu znajduje się wystawa poświęcona historii Ostródy. – Przed planowaną wizytą warto sprawdzić aktualne godziny otwarcia i ceny biletów, gdyż mogą one ulegać zmianom sezonowym.
Ciekawostki
Miejska Wieża Ciśnień w Ostródzie jest jedną z najstarszych tego typu konstrukcji na Warmii i Mazurach. Stanowi cenny zabytek techniki i inżynierii wodociągowej z początku XX wieku. Warto wiedzieć, że w Ostródzie znajduje się jeszcze jedna wieża ciśnień – kolejowa, wybudowana w 1911 roku. W przeciwieństwie do miejskiej wieży, która ma kształt okrągły, kolejowa wieża ciśnień została wzniesiona na planie kwadratu. Obie konstrukcje mają podobną wysokość (36 m) i pojemność zbiorników (250 m³), ale tylko miejska wieża jest udostępniona zwiedzającym.
Interesującym faktem jest to, że w październiku 2024 roku wieża została wystawiona na sprzedaż za kwotę 450 000 zł. Obiekt znajduje się na działce o powierzchni 2 227 m², co w obliczu dzisiejszych cen nieruchomości wydaje się być atrakcyjną ofertą. Przyszłość tego historycznego obiektu stoi zatem pod znakiem zapytania, ale miejmy nadzieję, że niezależnie od nowego właściciela, wieża pozostanie dostępna dla zwiedzających i nadal będzie stanowić ważny punkt na turystycznej mapie Ostródy.
Podsumowanie
Miejska Wieża Ciśnień w Ostródzie to nie tylko zabytek techniki i świadectwo rozwoju infrastruktury miejskiej początku XX wieku, ale również symbol miasta i atrakcyjna destynacja turystyczna. Jej charakterystyczna bryła górująca nad miastem przyciąga wzrok i zachęca do odkrywania historii tego miejsca. Wizyta w wieży to doskonała okazja, by poznać dzieje Ostródy, podziwiać panoramę miasta z tarasu widokowego i zrozumieć, jak funkcjonowały dawne systemy wodociągowe. Niezależnie od pory roku, ta ponad stuletnia konstrukcja stanowi fascynujący punkt na mapie Warmii i Mazur, łączący w sobie wartości historyczne, edukacyjne i krajoznawcze. Odwiedzając Ostródę, nie sposób pominąć tej wyjątkowej budowli, która mimo upływu czasu nadal imponuje swoją monumentalnością i przemyślaną konstrukcją.